انواع زمانهای فعل:
انواع فعل از لحاظ زمان |
نحوه ساخت |
مثال |
ماضی |
|
کَتَبَ (نوشت) / کَتَبنَ (نوشتند) |
ماضی منفی |
ما + ماضی |
ما کَتَبَ (نَنوشت) / ما کَتَبنَ (نَنوشتند) |
مضارع |
|
یَکتُبُ (مینویسد) / تَکتُبونَ (مینویسید) |
مضارع منفی |
لا + مضارع |
لا یَکتُبُ (نِمینویسد) |
نهیِ مخاطب |
لا + مضارع مجزوم |
لا تَکتُبْ (نَنویس) / لا تَکتُبی (نَنویس) |
نهی غایب و متکلّم |
لا + مضارع مجزوم |
لا یَکتُبْ (نباید بنویسد) / لا أکتُبْ (نباید بنویسم) |
امرِ مُخاطب |
|
اُکتُبْ (بِنویس) / اُکتُبی (بِنویس) / اُکتُبوا (بنویسید) |
ماضی استمراری |
صیغههای کانَ + مضارع |
کانوا یَکتُبونَ (مینوشتند) / کُنتِ تَکتُبینَ (مینوشتی) |
ماضی بعید |
صیغههای کانَ + ماضی |
کانَ کَتَبَ (نوشته بود) / کانَتْ کَتَبَتْ (نوشته بود) |
مُستقبل |
سـَ ، سوفَ + مضارع |
سَیَکتُبُ (خواهد نوشت) |
مُستقبل منفی |
لَنْ + مضارع |
لَنْ یُشاهِدوا (هرگز مشاهده نخواهند کرد) |
نکات:
- قَدْ + ماضی ! ماضی ساده / ماضی نقلی.
قَدْ لَجَأ ! پناه بُرد / پناه برده است.
- قَدْ + مضارع ! گاهی + مضارع.
قَدْ یَتَعَبَّدُ ! گاهی عبادت میکند.
- لَمّا + ماضی ! هنگامیکه + ماضی.
لَمّا شاهَدْنا ! هنگامیکه دیدیم.
- لَمّا + مضارعِ مجزوم ! هنوز + ماضیِ نقلیِ منفی.
لَمّا تُقاتِلوا ! هنوز مبارزه نکردهاید.
- لَمْ + مضارع مجزوم ! ماضی ساده منفی / ماضی نقلی منفی.
لَمْ تُؤمِنوا ! ایمان نَیاوردهاید.
- أنْ، حَتّی، کَی، لِکَی+ مضارع منصوب ! تا اینکه/تا/که/برای اینکه + مضارع التزامی.
... أنْ تُؤمِنوا ! ... که ایمان بیاورید.
- لـِ + مضارع منصوب ! تا اینکه + مضارع التزامی.
لِیَذهَبَ ! تا اینکه برود.
- لـِ + مضارع مجزوم ! باید + مضارع التزامی.
لِیَذهَبْ ! باید برود.
*این نوع «لـِ» فقط بر سر صیغههای غایب (1تا6) و متکلّم (13و14) مضارع میآید و در واقع آنها را امر میکند.
- لَیتَ/لَعلَّ + مضارع ! مضارع التزامی
لَیتَهُ یَذهَبُ ! ای کاش او برود. لَعَلَّنی أنجَحُ : شاید من موفق شوم.
- لَیتَ/لَعلَّ + ماضی ! ماضی استمراری/ ماضی بعید
لَیتنا ما اِنتَخَبنا ! ایکاش ما انتخاب نمیکردیم / انتخاب نکرده بودیم.